وابستگی در رابطه، خوب یا بد
وابستگی در رابطه، خوب یا بد
وابستگی عاطفی، احساس ارتباط و محبت نسبت به افرادی است که با آن‌ها رابطه نزدیکی دارید و یکی از نیازهای اساسی بشر محسوب می‌شود. وقتی با دیگران ارتباط نزدیکی داریم، یک واکنش احساسی مهم و طبیعی در ما به وجود می‌آید و وابستگی عاطفی به بقای ما کمک می‌کند. ارتباط با دیگران به خصوص در جوانی، هنگامی که ترسیده‌ایم، گرسنه‌ایم یا آسیب دیده‌ایم، برای حفظ امنیت ما اهمیت فراوانی دارد. بزرگسالان نیز مانند کودکان، در کنار کسانی که به آن‌ها اعتماد دارند، احساس امنیت می‌کنند و در صورت جدایی از کسانی که به آن‌ها وابستگی دارند، ممکن است احساس اضطراب و پریشانی کنند. وابستگی عاطفی می‌تواند نسبت به حیوانات، اشیا، مکان‌ها، عادات، باورها، تاریخ‌های خاص یا خاطرات ایجاد شود.
انواع سبک های وابستگی عاطفی چه هستند؟
وابستگی عاطفی شامل طیف وسیعی از تجربیات و واکنش‌های احساسی است. سبک وابستگی عاطفی می‌تواند نسبت به افراد مختلف در طول زندگی، متفاوت باشد. وابستگی عاطفی بر اساس گرایش ذاتی و تجربیات فرد در ارتباط با مراقبین اولیه، الگوی خاصی پیدا می‌کند که سبک دلبستگی شناخته می‌شود.
سبک دلبستگی ایمن چیست؟
افرادی با دلبستگی ایمن، می‌توانند به دیگران تکیه کنند و اجازه دهند که دیگران به آن‌ها نزدیک شوند. همچنین این افراد از اینکه دیگران به آن‌ها تکیه کنند و بتوانند بخشی از زندگی آن‌ها باشند لذت می‌برند. از طرفی، فردی با دلبستگی ایمن می‌تواند از دیگری جدا شود و این فاصله را تاب بیاورد و حتی از آن لذت ببرد و پس از بازگشت، دوباره با او احساس نزدیکی کند.
سبک دلبستگی اجتنابی چیست؟
در این سبک دلبستگی فرد از وابستگی به دیگران اجتناب کرده و با نزدیک شدن و صمیمیت با دیگران احساس راحتی نمی‌کند. افرادی با سبک دلبستگی اجتنابی نیاز شدیدی به اتکا به خود دارند. احساس وابستگی به دیگران باعث اضطراب در آن‌ها می‌شود. این افراد ممکن است فاصله خود را با سایرین حفظ کرده و حتی تلاش دیگران برای نزدیک شدن و صمیمیت را نادیده بگیرند. برآورده کردن نیاز امنیت و آسایش دیگران برای این افراد مشکل بوده و ممکن است با جدا شدن از دیگری، احساس آسودگی کنند.
سبک دلبستگی اضطرابی چیست؟
افرادی با سبک دلبستگی اضطرابی تمایل به ایجاد ارتباط‌های صمیمی فراوان دارند و وقتی به فرد مورد علاقه خود نزدیک نیستند دچار آسیب، ترس و عدم تعادل هیجانی می‌شوند. چنین افرادی ممکن است برای نزدیک شدن و صمیمیت به دیگران فشار بیاورند زیرا هرگونه جدایی برای آن‌ها احساسی مانند رها شدگی یا طرد شدن دارد. افرادی با سبک دلبستگی اضطرابی اغلب نگران این هستند که دوست داشتنی نباشند. آن‌ها بارها و بارها به دنبال اطمینان از خواستنی بودن خود هستند و بنابراین ممکن است افرادی متزلزل، ضعیف و نیازمند یا چسبنده به نظر برسند.
وقتی که فرد مورد علاقه آن‌ها دور است، دچار نشخوار فکری، احساس خشم و نا امیدی نسبت به او می‌شوند و با بازگشت او، اعتماد دوباره برای فردی که دلبستگی اضطرابی دارد، سخت خواهد بود. آن‌ها ممکن است همسر خود را آزمایش یا حتی تنبیه کنند، هرچند که مشتاق با او بودن هستند و احساس صمیمیت می‌کنند.
نشانه های وابستگی بیمارگونه چه هستند؟
اگر می‌خواهید بدانید سبک دلبستگی شما چه نوعی است می‌توانید به سوال‌های زیر پاسخ دهید:
- آیا الگو و سبک دلبستگی عاطفی شما، برایتان مؤثر هستند؟ آیا از روابط خود احساس رضایت دارید؟
- آیا سبک دلبستگی شما در شروع، شکل‌گیری و حفظ رابطه شما با دیگران مؤثر است؟
- می‌توانید از وجود افرادی که دوستشان دارید لذت ببرید؟ آیا آن‌ها از ارتباط با شما لذت می‌برند؟
- آیا به اندازه نیاز خود از فضای شخصی و صمیمت بهره‌مند هستید؟ می‌توانید نیاز دیگران را به صمیمیت و فضای شخصی تحمل کنید یا از آن لذت ببرید؟
- آیا می‌توانید آنچه را که نیاز دارید درخواست کنید؟ می‌توانید به نیازهای دیگران پاسخ دهید و آن‌ها را بپذیرید؟
- آیا توقع دارید دیگران مسئولیت احساسات شما را بر عهده بگیرند؟
- آیا در جستجوی عشق هستید اما هر وقت کسی به شما نزدیک می‌شود احساس خفگی کرده و رابطه را قطع می‌کنید؟
- آیا وقتی با کسی احساس تطابق و مشابهت می‌کنید، می‌توانید به او نزدیک شوید؟
- آیا یک ارتباط صمیمانه و مراقبت‌کننده می‌خواهید اما وقتی دیگران از شما دور می‌شوند، نسبت به آن‌ها شدیدا احساس نیاز و وابستگی می‌کنید؟
- آیا می‌خواهید همیشه در مورد روابط صحبت کنید یا ترجیح می‌دهید هرگز در مورد آن چیزی نگویید؟
- آیا از تعارض یا اختلاف نظر آسیب دیده‌اید؟
- آیا می‌توانید افرادی را که برای شما مناسب نیستند رها کنید؟
تله وابستگی چیست؟
تله وابستگی یا سبک دلبستگی ناسالم، مطمئناً نتایج منفی به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال افرادی که مبتلا به تله وابستگی هستند، به دلیل عدم توانایی در ایجاد و حفظ ارتباط مورد نظر خود، اغلب احساس تنهایی و ناامیدی می‌کنند و برخی از آن‌ها در روابط سمی باقی می‌مانند زیرا از تنهایی می‌ترسند. بنابراین اگر از صمیمیت می‌ترسید، ممکن است دچار مشکلاتی در سبک وابستگی باشید و حتی وقتی که ارتباط با دیگران باعث لذت و معنا بخشیدن به زندگی شما می‌شود، به خودتان اجازه تکیه کردن به آن‌ها را ندهید.
راه رهایی از وابستگی عاطفی چیست؟
سیستم دلبستگی و دلیل وابستگی ریشه در سازوکارهای بقا دارند. با این حال، می‌توانید یاد بگیرید که در شرایط خاص به این سیستم اعتماد کنید یا در غیر این صورت متفاوت عمل کنید. اصلاح سبک دلبستگی باعث می‌شود با خواسته‌ها، افکار، احساسات و رفتارهای خود کنار بیایید، ارتباطات بین فردی مورد نظر خود را شکل دهید و همچنین به انتخاب عاقلانه روابط و ایجاد ارتباطات بلند مدت برسید. مراجعه به یک روان‌درمانگر دلسوز و متبحر به شما کمک می‌کند تا بفهمید چرا در روابط خود طبق الگوهای خاصی عمل می‌کنید و انتخاب‌های خاصی دارید.
روان درمانی همچنین در یادگیری مهارت‌های بین فردی جدید کمک کننده است. گروه درمانی نیز روشی بسیار مؤثر برای کشف و کار بر روی وابستگی عاطفی محسوب می‌شود. در گروه، سبک ارتباطی به طور طبیعی بروز پیدا می‌کند و از این طریق می‌توانید درک خود را از نحوه تأثیرگذاری بر دیگران و نحوه تأثیر آن‌ها بر خودتان را افزایش دهید. اگر در مورد چگونگی سبک وابستگی عاطفی خود تردید دارید، می‌توانید با خانواده و دوستان خود درباره احساستان نسبت به صمیمیت و روابط نزدیک صحبت کنید. می‌توانید از آن‌ها بپرسید آیا با تکیه کردن به شما احساس راحتی دارند؟ آیا احساس می‌کنند به آن‌ها اعتماد دارید؟ چگونه اختلاف نظر یا درگیری با آن‌ها را مدیریت می‌کنید؟ وقتی آن‌ها یا شما نیاز به فضای شخصی و فاصله گرفتن از یکدیگر دارید، شرایط چگونه است؟ پاسخ آن‌ها به این سوالات می‌تواند به شما کمک کند تا بدانید آیا لازم است در مورد سبک وابستگی خود بررسی دقیق‌تری داشته باشید یا خیر.
منبع: Verywellmind
