اینکه کسی به دنبال پاسخ این سؤال است نشان می‌دهد که دغدغه‌ی کمتر کردن یک رفتار را دارد و نمی‌داند که باید با آنچه کند. مهم‌ترین نکته این است که نباید این فرد را قضاوت کرد.

مراحل کاری مشاور یا روانشناس در درمان عادت های بد

روانشناسان برای کمک به افراد برای ترک عادت های بد مراحل زیر را دنبال می‌کنند.

اطلاعات کافی

مشاور از گذشته‌ی فرد سؤالاتی می‌پرسد تا مسیر او را بشناسد. مشاور چنانچه زمینه‌های رفتار را مشخص کند، انگیزه‌های رفتار و میزان کنترل ذهنی فرد بر رفتارش را ارزیابی می‌کند. شاید عجیب باشد اما گاهی بازگو کردن تاریخچه‌ی شکل‌گیری یک رفتار و تخلیه هیجانی فرد را به آرامش روانی می‌رساند که قدرت انتخاب در اقدام و میزان رفتارها را پیدا می‌کند.

رفع ریشه‌ی عادت‌های بد

روانشناس با آگاهی از کودکی فرد، ارزیابی نقاط ضعف و قدرت فرد نیازهای شناختی و هیجانی فرد به رفتار را در نظر می‌گیرد. شرایط محیطی و خانوادگی فرد که او را به داشتن این رفتار جهت می‌دهد بررسی می‌کند. چنانچه فرد در این زمینه به مشاوره نیاز داشته باشد بهتر است که در جلسات مقدماتی طرح درمان گنجانده شود. برطرف شدن ریشه‌ای علت رفتار به بی‌نتیجه بودن رفتار و احساس پوچی نسبت انگیزه‌های رفتار منجر می‌شود.

تنظیم هیجان‌ها

قطعاً هر رفتاری که طی زمان تکرار می‌شود هیجان خاصی به دنبال دارد. احساس آرامش فراوان، شور و شادی بسیار، رفع احساس خستگی، رفع احساس غم و ناراحتی‌ها، کاهش نگرانی‌ها و مرتفع شدن ترس‌ها، بی‌تفاوتی در شرایط حساس، جبران بی‌هدفی و نداشتن انگیزه در امور ازجمله دلایل عادت کردن به برخی رفتارها هستند. مشاور با بررسی اطلاعات فرد راهکارهای لازم جهت تحول و تغییر سبک زندگی، چگونگی تنظیم حال هیجانی را پیشنهاد می‌کند و تکنیک‌های لازم را اجرایی می‌کند.

تنظیم خلق و خوی

فعال‌سازی رفتاری یک تکنیک رفتاری است که به افراد توصیه می‌کند لیستی از فعالیت‌های لذت‌بخش جزئی تا پیچیده داشته باشند و چنانچه احساس دمقی و بی‌حوصلگی کردند فوری به یکی از آن رفتارها اقدام کنند. عادت‌های بد هم از تمرین در چنین مواقعی شروع می‌شوند و حتماً لذت لحظه‌ای یا سود کوتاه مدتی دارند که فرد نمی‌تواند به‌راحتی آن‌ها را کاهش دهد. روان شناس وضعیت خلقی فرد را تنظیم می‌کند تا کارکرد آن عادت برای فرد کمتر شود.

عادت‌های بد یا اعتیاد

وقتی اسم از عادت می‌آید لازم است که قدرت ناهشیار و انتخاب غیرارادی رفتار را در نظر گرفت. برخی عادت‌ها به‌نوعی وسواس گونه به جان فرد تحمیل می‌شود که مشاور برای تغییر شرایط کلی محیط زندگی فرد توصیه‌هایی دارد. علاوه بر این مشاور در جلسه‌ی درمان فضای امن روانی برای فرد ایجاد می‌کند که در پناه دل‌بستگی درمانی، به‌جای تکیه به تأثیرات عادت‌های بد، حمایتی سالم را جایگزین کنند.

فن‌های شناختی و رفتاری

درنهایت با تشخیص و رفع علل و زمینه‌های عادت‌های بد لازم است که برنامه‌ی رفتاری فرد بررسی شود. مشاور خط پایه رفتار در جلسات درمان را ارزیابی می‌کند و علاوه بر تکنیک‌هایی که فرد را بر افکار و رفتارها مسلط می‌کند برنامه‌ریزی مناسب وی را تنظیم می‌کند تا مقدار و دفعات عادت خود را تحت نظر داشته باشد و بتواند آن را کم و زیاد کند.