اگر فرزندانتان در مقابل صحبت‌هایتان می‌گوید مهم نیست یا وقتی به او می‌گویید تکالیف خود را انجام دهد تظاهر می‌کند صدای شما را نمی‌شنود، طیف خفیف بی‌احترامی را دارد. در حالت جدی‌تر، رفتارهایی مانند اسم گذاشتن روی دیگران یا شما، بی‌توجهی به قوانین و پرخاشگری کودک وجود دارد. مهم نیست که کودک شما در کجای این طیف قرار دارد، مهم این است که قبل از بدتر شدن بی‌احترامی‌ها به این مسئله توجه کنید. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ توسط محققان دانشگاه ویرجینیا انجام شد، نشان می‌دهد که کودکی که به پدر و مادرش بی‌احترامی می‌کند احتمالاً در بزرگ‌سالی نیز بی‌ادب خواهد بود. شاید شما در مقابل کودکی که به پدر و مادرش بی‌احترامی می‌کند بگویید او فقط یک بچه است، اما کودکان باید یاد بگیرند که چگونه با دیگران با احترام رفتار کنند تا بتوانند روابط سالمی با همسالان، اولیا و دیگر اعضای خانواده برقرار کنند. بی‌احترامی کردن کودک شاید نشانه‌ی این باشد که برای یادگیری روش‌های مناسب برای کنترل خشم، کنار آمدن با ناامیدی و ارتباط با هم‌سالان خود نیاز به کمک دارد. در ادامه چند روش برخورد با کودکی که به پدر و مادرش بی‌احترامی می‌کند را بررسی می‌کنیم.

رفتارهایی را که کودک برای جلب‌توجه انجام می‌دهد نادیده بگیرید

بچه‌ها اغلب برای جلب‌توجه بسیار تلاش می‌کنند. اگر موردتوجه مثبت قرار نگیرند برای جلب‌توجه منفی اقدام می‌کنند. ممکن است به نظر برسد که نادیده گرفتن بی‌احترامی‌های جزئی این مجوز را به کودک می‌دهد که رفتارش را تکرار کند، اما درواقع نادیده گرفتن انتخابی یکی از مؤثرترین روش‌های برخورد با بی‌احترامی کردن کودک است. نادیده گرفتن بی‌احترامی کودک باعث می‌شود از مسیر اصلی خود منحرف نشوید و روی کاری که قرار است انجام شود متمرکز باشید. مثلاً اگر به فرزندتان می‌گویید اتاقش را مرتب کند و او با بی‌حوصلگی از شما رو برمی‌گرداند، در مورد این نوع بی‌احترامی کردن کودک وارد بحث و مجادله‌ی طولانی نشوید. هر دقیقه‌ای که شما صرف این مجادله می‌کنید، ۶۰ ثانیه است که کودک مرتب کردن اتاق را به تعویق می‌اندازد. به‌جای این کار به او هشدار دهید که اگر کار خود را انجام ندهد چه اتفاقی می‌افتد.

اگر چرخاندن چشم و رو برگرداندن یک رفتار شایع در فرزند شما است، در زمان دیگری که هردوی شما آرام هستید به این مسئله بپردازید. چیزی مانند این بگویید: امروز وقتی به شما گفتم اتاق خود را تمیز کنید، چشمانتان را چرخاندید. آیا می‌دانید وقتی عصبانی هستید این کار را می‌کنید؟ درباره‌ی عواقب احتمالی بی‌احترامی کردن کودک صحبت کنید. مثلاً بگویید کسی که بی‌احترامی می‌کند در پیدا کردن دوست مشکل پیدا می‌کند. همچنین در مورد احساسات دیگران وقتی‌که بی‌احترامی کردن کودک را می‌بینند گفت‌وگو کنید. برای اینکه نادیده گرفتن تأثیرگذار باشد، مستلزم آن است که با فرزند خود رابطه‌ی مثبتی داشته باشید. سعی کنید با فرزند خود ارتباط خوبی داشته باشید.

برای جلوگیری از بی‌احترامی کردن کودک از عبارات مثبت استفاده کنید

به‌جای اینکه به فرزند خود بگویید چه‌کاری نمی‌تواند انجام دهد، به او بگویید که چگونه می‌تواند رفتارش را تنظیم کند تا چیزی را که می‌خواهد به دست بیاورد. از عبارات و جملات مثبتی استفاده کنید تا به کودک خود اطلاع دهید که پس از تغییر رفتارش، چه اتفاقی می‌افتد. مثلاً به‌جای این‌که بگویید: اگر همین‌الان اسباب‌بازی‌هایت را جمع نکنی، دیگر نمی‌توانی بیرون بازی کنی. بگویید: به‌محض اتمام برداشتن اسباب‌بازی‌های خود می‌توانی در بیرون بازی کنی. سپس از او دور شوید و پاسخ را به عهده‌ی فرزند خود بگذارید.

همچنین سعی کنید با استفاده از جملاتی مانند وقتی صدایت را پایین بیاوری و با آرامش صحبت کنی، من به شما جواب می‌دهم. یا وقتی دیگر زورگویی نکنی با شما بازی می‌کنم. به کودک خود بیاموزید که رفتار مؤدبانه و مهربانانه نتایج مثبتی به همراه دارد و به این صورت از بی‌احترامی کردن کودک جلوگیری کنید. این کار به کودک شما فرصتی می‌دهد تا رفتار خود را تغییر دهد، اما از تکرار چندباره‌ی هشدارهای خود خودداری کنید. در غیر این صورت، به کودک خود آموزش می‌دهید که به حرف‌های شما گوش ندهد.

در مقابل بی‌احترامی کردن کودک، پیامد فوری رفتارش را به او نشان دهید

بیشتر بی‌احترامی کردن‌های کودک باید نتیجه و پیامدی فوری داشته باشد. هنگام تعیین پیامد، سن کودک و جدی بودن کاری که انجام داده است را در نظر بگیرید. باید به فرزند خود نشان دهید که انتخاب‌های خوب مانند انجام دادن کارهایش یا گوش دادن به دستورالعمل‌های شما منجر به پیامدهای مثبتی می‌شود. برعکس، می‌توانید به او نشان دهید که رفتار غلط و انتخاب‌های نامناسب مانند پرخاشگری جسمی و بی‌احترامی کردن منجر به عواقب منفی می‌شود. مثلاً اگر کودک ۶ ساله‌ی شما هنگام عصبانیت در صورت شما فریاد می‌زند بهتر است او را به یک گوشه هدایت کرده و با ایجاد یک وقفه به او مهلت بدهید تا در مورد رفتارش فکر کرده و آن را اصلاح کند. اگر نوجوان شما بعدازاینکه به او گفتید که نمی‌تواند از خانه خارج شود، از در بیرون می‌رود یا اگر فرزندتان شما را با الفاظ بدی صدا می‌کند، حد و مرزهای خود را تعیین کنید و به او بگویید: نمی‌گذارم به من بی‌احترامی کنی یا اجازه نداری در این خانه حرف‌های نامحترمانه و بی‌ادبانه بزنی یا مطمئنم به‌جای بی‌احترامی کردن راهی متفاوت برای مقابله با ناامیدی خود پیدا خواهی کرد.

بسیاری از رفتارهایی که دارای برچسب رفتارهای نادرست هستند، اغلب هنگامی‌که به کودک مهارت و توجه لازم برای ایجاد این تغییرات داده می‌شود، اصلاح می‌شوند. هدف این نیست که مجازات بیشتری تعیین کنید. هدف این است که ارتباط خود را با فرزندتان حفظ کنید، مهارت‌های رفتار سالم را به او بیاموزید و رابطه‌ی سالم والد و فرزندی را حفظ کنید.

راه‌هایی برای جبران بی‌احترامی کردن کودک در نظر بگیرید

اگر کودک یا نوجوان شما بی‌احترامی می‌کند، ممکن است جبران خسارت برای جلوگیری از تکرار آن ضروری باشد. جبران خسارت درواقع انجام نوعی کار برای قربانی یا انجام کاری برای جبران خسارت وارده است. مثلاً اگر فرزندتان خواهر یا برادرش را کتک زد، از او بخواهید برای جبران این رفتار، کارهای روزانه‌ی خواهر یا برادرش را انجام دهد یا اگر نوجوان شما از روی عصبانیت چیزی را شکسته است، می‌تواند آن را تعمیر کند یا برای جبران خسارت آن پول بپردازد. به کودک خود بیاموزید که گفتن متأسفم همیشه همه‌چیز را برطرف نمی‌کند. جبران خسارت به او کمک می‌کند تا مسئولیت رفتارهای خود را بر عهده بگیرد و درعین‌حال برای ترمیم رابطه تلاش کند. این روش به کاهش بی‌احترامی کردن کودک منجر می‌شود.

هنگامی‌که به اصلاح بی‌احترامی کردن کودک می‌پردازید، طبیعی است که کودک شما دو قدم به جلو و یک‌قدم به عقب بردارد؛ بنابراین اگرچه ممکن است روزی مؤدب و مهربان باشد، اما ممکن است روز دیگر با مشکل روبرو شود. نظم و انضباط مداوم کلید کمک به او برای پیشرفت در طولانی‌مدت است. از همه مهم‌تر این است که سعی کنید الگوی خوبی باشید. خواه از خدماتی که در یک رستوران دریافت می‌کنید ناراحت شده باشید و یا از فروشنده‌ای که از او خرید می‌کنید عصبانی باشید، با احترام با دیگران رفتار کنید و این را بدانید که فرزندتان رفتارهای شما را می‌بیند و آن‌ها را الگو قرار می‌دهد.

منبع: Verywellmind