فرسودگی شغلی چیست؟ نشانه‌ها و روش‌های درمان آن

فرسودگی شغلی از نظر سازمان بهداشت جهانی یک پدیده نو است که زندگی افراد را تحت تاثیر قرار داده است. سبک زندگی استرس‌زا و شیوه‌های مدرن باعث شده تا برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی دشوار شود. این اتفاق ممکن است برای هر فردی در هر مقطعی از زندگی رخ دهد و ناشی از درگیر شدن بیش از حد با شغل است که فرد بعد از مدتی نمی‌تواند از پس کارهای زندگی روزمره برآید.

هرچند که تاکنون فرسودگی شغلی به عنوان یک اختلال از نظر علم روانشناسی شناخته نشده، اما می‌تواند تاثیرات مخرب و نگران‌کننده‌ای روی روان و حتی سلامتی جسمی فرد داشته باشد. به زبان ساده فرسودگی حاصل از کار زیاد باعث می‌شود تا میزان بهره‌وری فرد کاهش یابد، انرژی او تحلیل رود و دچار افسردگی و ناامیدی شود. عواقب آن نیز روی رفتار و زندگی شخصی، اجتماعی و ارتباطات او تاثیر بگذارد. در ادامه همراه ما در سرای مشاور شوید تا روی موضوع فرسودگی کاری و شغلی عمیق‌تر شویم.

تعریف فرسودگی شغلی

زمانی که فرد یک موقعیت استرس‌زا را برای ساعات و روزهای طولانی تجربه می‌کند، فرسودگی شغلی رخ می‌دهد. این حالتی از فرسودگی عاطفی و جسمی است که با علائمی مثل خستگی مداوم، خالی بودن و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره بروز می‌یابد. اگر به این حالت‌ها توجهی نشود، در طولانی‌مدت ممکن است با علامت‌های فیزیکی، جسمی و ذهنی نیز نشان داده شود.

نشانه های فرسودگی کاری

شناخت نشانه های فرسودگی شغلی به شما کمک می‌کند تا آگاه شوید استرس و فشاری را که تجربه می‌کنید تاثیر منفی روی جسم شما می‌گذارد یا خیر. این نشانه‌ها عبارتند از:

  • مشکلات گوارشی
  • فشار خون بالا
  • عملکرد ضعیف سیستم ایمنی که موجب می‌شود تا در برابر هر عامل بیرونی سریعا بدن شما واکنش نشان دهد و بیمار شوید.
  • سردردهای مکرر
  • مشکلات مرتبط با خواب
  • مسائل مربوط به تمرکز
  • حالت افسردگی
  • احساس بی‌ارزشی
  • از دست دادن علاقه یا لذت
  • افکار خودکشی
  • خستگی مزمن
  • داشتن دیدگاه و افکار منفی
  • به تعویق انداختن کارها و درخواست زمان بیشتر برای انجام آن‌ها
  • احساس تردید نسبت به توانایی‌های خود
  • احساس غرق‌شدگی

آگاهی از اینکه فرسودگی شغلی ناشی از استرس مزمن چه تاثیری روی جسم و روح ما می‌گذارد، می‌تواند قدمی مثبت برای تغییر و درمان این حالت باشد. مثلا به‌خاطر استرس مزمن ناشی از کار فرد به مرور ممکن است اشتهای خود را از دست بدهد و مداوم سطح انرژی پایین را تجربه کند. اگر هم‌اکنون شاغل هستید و با استرس پنهانی دست‌وپنجه نرم می‌کنید و علائم بیان شده در بالا را در خود احساس می‌کنید، امکان دارد دچار فرسودگی ناشی از کار شده باشید.

بروز کارزدگی یا فرسودگی شغلی چه دلایلی دارد؟

بروز کارزدگی یا فرسودگی کاری ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

حجم کار بیش از حد

زمانی که حجم کار بیش از توانایی فرد است، امکان بروز فرسودگی شغلی افزایش می‌یابد. مثلا وقتی برای فرد مشخص نیست که دقیقا باید چه کاری انجام دهد و مداوم الزامات کاری تغییر می‌یابد، در معرض خطر فرسودگی ناشی از شغل قرار می‌گیرد؛ زیرا برای فرد واضح و مشخص نیست که چگونه می‌تواند موفق شود، اعتماد به نفس داشته باشد و از کار خود لذت ببرد.

فشار زمانی نامعقول

معمولا کارمندانی که زمان کافی برای انجام کارهای محول شده به آن‌ها دارند، کمتر دچار  فرسودگی می‌شوند. در مقابل آن دسته از افرادی که زمان کافی برای ارائه کارهای خود ندارند، حالت فرسودگی را بیشتر تجربه می‌کنند.

فرسودگی شغلی چیست

عدم برخورداری از حمایت مدیریت

کارمندانی که از حمایت مدیر خود برخوردار هستند، استرس کمتری دارند و همین باعث می‌شود تا دچار فرسودگی شغلی نشوند، اما افرادی که حمایت مدیریت را ندارند بیشتر استرس را تجربه می‌کنند و همین دلیلی برای فرسودگی می‌شود.

عدم شفافیت نقش

کارمندانی که نقش شغلی آن‌ها به صورت واضح شرح داده نشده است، به خاطر سردرگمی استرس زیادی را تحمل می‌کنند. استرس به مرور روی عملکرد آن‌ها تاثیر می‌گذارد و با فرسودگی ناشی از شغل همراه با مشکلات جسمی و روحی بروز می‌یابد.

رفتار غیرمنصفانه

معمولا کارمندانی که در محل کار خود با رفتار غیرمنصفانه مواجه می‌شوند، بیشتر در معرض تجربه احساس فرسودگی هستند. این رفتار غیرمنصفانه ممکن است با ارائه پاداش بدون مناسبت به یکی از همکاران یا بدرفتاری از سوی مدیر باشد.

با آگاهی از این دلایل باید بگوییم که نباید بروز فرسودگی شغلی را تماما به خاطر استرس ناشی از کار بدانیم، گاهی ممکن است عوامل بیرونی و الگوهای فکری مثل کمال‌گرایی و بدبینی دلیل بروز این حالت در افراد باشد.

نحوه درمان فرسودگی شغلی

شاید اصطلاح فرسودگی ناشی از کار یک حالت و وضعیت دائمی برای افراد به نظر برسد، اما با ایجاد تغییراتی در محیط و محل کار خود می‌توانید این حالت را درمان و شرایط خود را بهبود ببخشید.

صحبت با مدیریت یا تیم منابع انسانی

اگر مجموعه کاری شما برای ایجاد یک محیط سالم سرمایه‌گذاری می‌کند، نزدیک شدن به منابع انسانی و صحبت با آن‌ها یا صحبت با مدیر و سرپرست خود درباره مشکلاتی که دارید، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

استراحت

گاهی برای رهایی از احساسات منفی و خستگی ناشی از فرسودگی در کار می‌توانید چند روزی استراحت کنید و به خود فرصت دهید. تعطیلات و استراحت می‌تواند به کاهش استرس کمک کند و علائم را برای مدتی بهبود بخشد.

پیروی از روش‌های خود مراقبتی

گاهی باید نگاهی به سبک زندگی خود بیندازید، شاید فرسودگی تنها به خاطر شغل و کار شما رخ نداده باشد. از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید، در هفته برنامه ورزشی داشته باشد و ساعت خواب خود را تنظیم کنید تا شاهد کاهش استرس و اثرات آن بر روی زندگی شخصی و کاری خود باشید.

فرسودگی شغلی و کلام آخر

فرسودگی کاری حالتی است که پس از تحمل فشار و استرس زیاد در مدت‌زمان طولانی با مشکلات جسمی و روحی بروز می‌یابد. علائم جسمی مثل فشار خون بالا، مشکلات گوارشی، سردردهای مکرر و خستگی مزمن از علائم فیزیکی بروز فرسودگی هستند. در مقابل علائم روحی مثل افسردگی، بدبینی و احساس تنهایی و بی‌ارزشی نیز می‌تواند ناشی از فشار کاری و فرسودگی باشد. برای دریافت مشاوره تلفنی یا حضوری و درمان فرسودگی ناشی از کار زیاد یا سردرگمی شغلی می‌توانید از مشاوران زبده سرای مشاور کمک بگیرید.

 

منبع:

https://www.verywellmind.com/job-factors-that-contribute-to-employee-burnout-3144512

https://www.verywellmind.com/stress-and-burnout-symptoms-and-causes-3144516

https://www.webmd.com/mental-health/burnout-symptoms-signs

تلفن کلینیک روانشناسی

احساس ناکافی بودن

احساس ناکافی بودن یکی از انواع وسواس‌های فکری است که می‌تواند در نتیجه نگرانی‌های دوره‌ای، کمال‌گرایی و وسواس‌های ذهنی، در زندگی ما جای بگیرد. این احساس می‌تواند باعث ایجاد یک دایره بی‌پایان از افکار منفی شود و ما را به سمت افسردگی، فکرهای کمال‌گرایانه و وسواس‌های فکری بکشاند. به‌عبارت دیگر، می‌تواند باعث شود که از مسیر عادی و طبیعی زندگی خارج شویم و به سمت مسیرهایی که هدف واقعی ما نیستند، هدایت شویم.

به عنوان مثال، فرد ممکن است به دلیل این احساس ناکافی بودن، به طور مداوم درگیر افکار منفی و خودانتقادی شود. این افکار ممکن است باعث ناامیدی، کاهش اعتماد به نفس و فرار از واقعیت شوند. همچنین، این احساس می‌تواند باعث شود که فرد به دنبال کمال‌گرایی و رسیدن به هدفی که در واقعیت قابل دستیابی نیست، برود و در نتیجه به جای توسعه و پیشرفت، به تعلقات بیراهه و غیرمنطقی کشیده شود.

بهترین راه برای مقابله با احساس ناکافی بودن، توجه به روش‌های مدیریت استرس، تقویت اعتماد به نفس و به دست آوردن مهارت‌های مثبت از جمله مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری است. این امور می‌توانند به فرد کمک کنند تا بهترین نسخه از خودش را درک کند و به دنبال راه‌حل‌های سازنده و موثر برای مسائلش بگردد. سرای مشاور شما را به مطالعه ادامه این مطلب دعوت می‌کند.

نقش شبکه‌های اجتماعی در ایجاد احساس ناکافی بودن

شبکه‌های اجتماعی، با تمام فرصت‌ها و امکاناتی که به ارمغان آورده‌اند، در کنار خوبی‌هایشان، نقاط ضعف و آسیب‌هایی را هم به همراه داشته‌اند که بر بخش‌های مختلف زندگی ما، به‌ویژه روان و روحیه‌مان، تأثیر گذاشته‌اند. استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی به تبعیت از زندگی و ظواهر آن‌ها، احساساتی مانند عدم رضایت، احساس کمبود و ناکافی بودن را به وجود آورده است.

بسیاری از ما، قبل از آنکه یاد بگیریم چگونه با شبکه‌های اجتماعی به صورت صحیح و با تفکر درست ارتباط برقرار کنیم، به سرعت در دنیای ظواهر آن گم می‌شویم. این اتفاق موجب می‌شود که با تولید محتواهای مختلف که معمولاً زندگی واقعی دیگران را به تصویر می‌کشند، احساس کمبود در خود تقویت شود. در واقع، این احساسات ناکافی بودن ناشی از مقایسه زندگی واقعی خود با نمایی که افراد در شبکه‌های اجتماعی از زندگی خود نشان می‌دهند، ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند منجر به فاصله‌گیری از خود و خودشناسی ناقص شود. روانشناسان پیشنهاد می‌دهند که ما به جای تمرکز بر روی ظواهر زندگی، به دنبال ارتقای واقعیت داخلی و ارتباط با خودمان بگردیم.

آیا احساس ناکافی بودن نوعی وسواس فکری است؟

وسواس فکری یک مسئله پیچیده و جدی است که نمی‌توان به سادگی از آن گذشت. گاهی فکر می‌کنیم که افکار تکراری یا مشکلات فکری معمولی هستند و همه افراد در دوره‌ای از زمان ممکن است با آن مواجه شوند، اما وسواس فکری می‌تواند بیشتر از یک مشکل فردی باشد.

به عنوان مثال، افرادی که با وسواس فکری دست و پنجه نرم می‌کنند، تجربه‌هایی دارند که این وسواس می‌تواند به شکل مشکلات مداوم و خسته‌کننده در زندگیشان حضور داشته باشد. آن‌ها ممکن است با تکرار ناخودآگاه افکار و وسواس‌هایی روبه‌رو شوند که به آن‌ها اجازه نمی‌دهد به طور معمولی و به خوبی از زندگی خود لذت ببرند یا به اهدافشان برسند. این مسئله می‌تواند آن‌ها را از مسیر طبیعی و عادی زندگی خارج کند و مانع پیشرفت‌شان شود.

احساس-ناکافی-بودن

به همین دلیل، نباید وسواس فکری را به سادگی دست کم گرفت. این موضوع نیازمند توجه و مداخله متخصصانه است. از طرف دیگر، احساس ناکافی بودن نیز ارتباطاتی با مسائل مشابهی مثل کمال‌گرایی و وسواس فکری دارد. این احساس نیز می‌تواند از بین رفتن اعتماد به نفس، مشکلات روانی و موانع برای دستیابی به اهداف شخصی و زندگی موثر باشد.

اگرچه ریشه‌ها و علائم این مسائل مشابه هستند، راهکارها و درمان‌های آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. هر فرد تجربه متفاوتی در این زمینه دارد و درمان هر کدام نیازمند رویکردها و راهکارهای خاص خودشان است. اما مهم‌ترین نکته این است که این مسائل نباید نادیده گرفته شوند و نیازمند حمایت و کمک متخصصانه برای مدیریت و درمان آن‌ها هستند.

کمال‌‌گرایی و احساس ناکافی بودن

زمانی که در مورد کمال‌گرایی، احساس ناکافی بودن یا وسواس‌های فکری صحبت می‌کنیم، مهم است که تفکری که هر احساس موقتی را به عنوان یک بیماری روانی تعریف کند، کنار گذاشته شود. واقعیت این است که اکثر ما در زندگی روزمره با تجربه‌های مختلفی از این موارد مواجه می‌شویم. اما وقتی این احساسات به یک سطحی می‌رسند که مداوم و مزاحم شوند، وقتی که تکراری می‌شوند و اصطلاحا عود می‌کنند، یا از بین رفتن آن‌ها در مدت زمان طولانی مشکل می‌شود، این می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت حاد باشد.

بیماری‌های روانی اغلب در ابعاد مختلف زندگی افراد تأثیر می‌گذارند. برای مثال، وقتی احساس ناکافی بودن به حدی برسد که فرد رشته تحصیلی خود را کنار بگذارد یا هدف زندگی خود را گم کند، شرایط روحی فرد حاد بوده و نیاز به درمان را نشان می‌دهد.

زمانی که این احساسات از کنترل فرد خارج شود، می‌تواند زندگی روزمره فرد را دچار اختلال کند و تغییرات خطرناک و منفی برای او به همراه داشته باشد. همه این احساسات منفی در نهایت بهبودی فرد را به تعویق می‌اندازد. از این رو، باید به طور جدی با این موارد روبه‌رو شد و از کمک متخصصان بهره گرفت. توجه به این نکته ضروری است که چنین مشکلاتی نباید نادیده گرفته شوند؛ زیرا می‌توانند تأثیرات عمیق و بلندمدتی بر زندگی افراد داشته باشند.

اگر احساس ناکافی بودن دارید

این احساس، یک وضعیت روانی است که در آن فرد احساس می‌کند توانایی یا ارزش کافی برای دستیابی به استانداردها یا انتظارات خود را ندارد. این احساس می‌تواند از اعتماد به نفس کاسته و به مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب منجر شود. همچنین، این احساس ممکن است ناشی از مقایسه خود با دیگر افراد، استانداردهای فراگیر جامعه، یا تجربه ناکامی‌های گذشته باشد. درمان این وضعیت می‌تواند از طریق مشاوره روانشناسی، توانمندسازی اعتماد به نفس و تغییر الگوهای فکری و رفتاری صورت بگیرد. سرای مشاور می‌تواند با ارائه مشاوره تخصصی به صورت آنلاین و حضوری به افرادی که مبتلا به احساس ناکافی بودن و کمال‌گرایی ناشی از آن هستند، کمک کند.

تلفن کلینیک روانشناسی