سر رفتن حوصله معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که در محیط چیزی جذاب و سرگرم کننده برای جلب توجه شما وجود نداشته باشد. سر رفتن حوصله ابتدا از ذهن شروع شده و در مرحله بعد بدن و احساسات شما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. به طور مثال ممکن است احساس بی‌قراری و خستگی کنید و در نهایت روحیه‌تان نیز تحت تاثیر قرار بگیرید. در این میان افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) بیش از هر چیز از این که حوصله‌شان سر برود می‌ترسند و برای جلوگیری از این موضوع هر کاری انجام می‌دهند.
علائم سر رفتن حوصله
چند مورد از موارد زیر به نظر شما آشناست؟
- زمانی که پشت تلفن شما را در انتظار قرار می‌دهند گوشی را قطع می‌کنید، حتی اگر در حال پیگیری امری مهم باشید.
- مشغول به خوردن می‌شوید حتی زمانی که گرسنه نیستید.
- شما با کسی تماس می‌گیرید که علاقه چندانی به معاشرت با او ندارید تنها به این دلیل که کسی را برای صحبت داشته باشید.
- شما به تخت خواب رفتن را تا آخرین لحظه طول می‌دهید تا کاملا خسته شوید و برای به خواب رفتن منتظر نمانید.
- با کسی که ارائه دهنده خدمتی است یا کسی که دوستش دارید دعوا راه می‌اندازید.
- رفتارهای پرخطر از خود بروز می‌دهید؛ به طور مثال ممکن است به طرز خطرناکی از راننده‌ای که آرام رانندگی می‌کند سبقت بگیرید به این خاطر که حوصله‌تان از رانندگی پشت سر او سر برود.
متضاد بی‌حوصلگی، علاقه‌مند و هیجان زده در نظر گرفته می‌شود. بزرگسالانی که به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی مبتلا هستند دائما به دنبال چیزهای جذاب و جدیدند زیرا زمانی که به چیزی علاقه‌مند می‌شوند چرخ دنده‌های مغزشان فعال شده و بخش اجرایی مغزشان به خوبی کار می‌کند.
زمانی که مشغول به انجام کاری خسته کننده هستید ممکن است نه تنها نتوانید به لحاظ ذهنی متمرکز شوید بلکه عواقب منفی دیگری را نیز تجربه کنید. به طور مثال ممکن است در حین انجام آن کار خوابتان بگیرد حتی اگر به اندازه کافی استراحت کرده باشید. بعضی از افراد نیز اگر محیط اطرافشان جذاب و تحریک کننده نباشد دچار افسردگی می‌شوند.
چگونه از سر رفتن حوصله جلوگیری کنیم؟
سعی کنید نسبت به خود و علایقتان شناخت پیدا کنید تا بتوانید خود را سرگرم کنید. سعی کنید کارهای جدید را امتحان کنید، با آدم‌های دیگر وقت بگذرانید و کارهایی که آدرنالین را بالا می‌برند انجام دهید. زمانی که متوجه شدید چه کارهایی را دوست دارید زندگی خود را پیرامون آن‌ها بچینید تا هر روز برای شما سرگرم کننده باشد. این موضوع شامل شغل و کارهایی که جزء وظایف کاری شما است نیز می‌شود. علاوه بر آن سرگرمی‌های شما و حتی کارهای پیش پا افتاده مثل تمیز کردن خانه نیز باید به نحوی انجام شود که از حوصله شما خارج نباشد.
آماده باشید
زندگی پر از توقف و انتظار است پس خودتان را برای آن‌ها آماده کنید. به طور مثال اگر می‌خواهید با هواپیما به سفر بروید یک مجله که متناسب با علایقتان است تهیه کرده و همراه خودتان ببرید یا یک کتاب مجذوب کننده یا یک پازل. خودتان را به شانس واگذار نکنید و فکر نکنید که ممکن است کنار یک شخص سرگرم کننده بشینید یا فکر کنید که قرار است یک فیلم خوب پخش شود.
از زمان سنج استفاده کنید
استفاده از زمان سنج با توجه که فوریت و هیجان ایجاد می‌کند حتی کسل آور ترین کارها را هم جذاب می‌کند. به طور مثال اگر می‌خواهید ظرف بشورید، خودتان را به چالش بکشید و ببینید آیا می‌توانید در پانزده دقیقه کار خود را انجام دهید.
تعادل برقرار کنید
این که بتوانید به خودآگاهی برسید که شما فردی هستید که دوست ندارید حوصله‌تان سر برود به شما کمک می‌کند که از پتانسیل خود برای جلوگیری از این موضوع استفاده کنید. البته این موضوع به این معنی نیست که به خاطر فرار از بیکاری به هر کاری دست بزنید، بلکه می‌توانید در شرایطی که کاری برای انجام ندارید برای چند دقیقه بنشینید و مراقبه کنید. مراقبه و ورزش می‌تواند به شما کمک کند که فضای خالی پیش آمده را در طول روز پر کنید.
چگونه بیکاری و سر رفتن حوصله را تحمل کنیم؟
متاسفانه بیکاری و سر رفتن حوصله همیشه چیزی نیست که قابل اجتناب باشد. در شرایط مذکور مهم و لازم است که راه‌هایی برای تحمل بیکاری داشته باشیم تا برای جلوگیری از سر رفتن حوصله به هر کار نامناسبی روی نیاوریم.
تمرکز کنید
زمانی که با شرایطی مواجه می‌شوید که کاری برای انجام ندارید، چیزی پیدا کنید که بتوانید روی آن تمرکز کنید. به طور مثال آیا در حال حاضر مشکل خاصی دارید که نیاز به حل شدن داشته باشد؟ یک لیست ذهنی از راه‌حل‌های ممکن تهیه کنید. این موضوع به شما کمک می‌کند که ذهنتان از تمرکز بر این که حوصله‌تان سر می‌رود خارج شود و توجه خود را برای موضوعی سازنده اختصاص دهد.
تمرین مراقبه و ذهن آگاهی کنید
این که بتوانید کمی شاهد درون و ذهنتان باشید نیز در این شرایط کمک کننده است. به احساساتتان در لحظه توجه کنید. نظاره‌گر افکارتان در لحظه باشید. می‌توانید برای شروع به تنفستان توجه کنید و هر لحظه فکری در ذهنتان نقش بست آن را ببینید و کنار بزنید.
به افکارتان اجازه ورود دهید
گاهی اوقات فکر کردن و در لحظه نبودن به شما کمک می‌کند که زمان راحت‌تر برای شما سپری شود و در کنار آن فکر کردن به چیزهای هیجان انگیز و خوشحال کننده نیز باعث خوشحالی شما شود. این موضوع حین انجام کارهایی که بدون نیاز به تمرکز و به صورت خودکار قابل انجام است مانند ظرف شستن و ... می‌تواند کمک کننده باشد.
تحمل بیکاری در افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی
در افرادی که مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی هستند بیکاری می‌تواند خیلی اذیت کننده باشد و پیدا کردن روش‌هایی برای تحمل شرایط مذکور ضروری است. همان طور که توضیح داده شد آماده بودن یکی از روش‌های موثر است. وقتی شما مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی هستید تمرکز کردن روی یک فعالیت ملزوم به علاقه‌مندی، خواستن و چالش است. اگر بتوانید در زمان بیکاری فعالیتی با ویژگی‌های گفته شده پیدا کنید دوباره مغزتان به حالت مطلوب باز می‌گردد.