نه یعنی چه؟
واژه‌ای بسیار قدرتمند و ضروری که
- به نسبت یک چاقوی جراحی شما را نجات می‌دهد
- و به نسبت یک چاقو در دعوا دیگری را تخریب می‌کند.
مراقب باشید این چاقو را در برابر چه کسی و برای محافظت از چه جنبه‌ای تیز می‌کنید. مهم نیست دیگران چه فکری می‌کنند، مهم این است که شما از نتیجه‌ی این ارزیابی و تصمیمتان احساس رضایت شخصی داشته باشید.
افراد در برابر تقاضای دیگری چند نوع برخورد دارند؟
- بله گفتن از روی بی‌میلی، خود را وفق دادن به‌نوعی در تله افتادن.
- نه تدافعی، حمله به متقاضی، موجب خشم و عصبانیت فرد شدن.
- طفره رفتن از پاسخ، عقب‌نشینی و اجتناب از موقعیت.
- نه مثبت و مؤثر؛ با آرامش تقاضایی را رد کردن درحالی‌که برای دیگری احترام و ارزش قائل هستند.
باور به ناتوانی
برخی افراد خود را بابت تمام نه هایی که نگفتند سرزنش می‌کنند، با دیگران مشورت می‌کنند و خود را «ناتوان» باور می‌کنند. روانشناس شما را بابت نه هایی که گفته نشد قضاوت نمی‌کند، بله‌های شما را زیر سؤال نمی‌برد. مشاور کمک می‌کند حال و افکار آن روزها را بشناسید و یادتان بیاید همه‌چیز در اختیار شما بوده است، شما انتخاب کردید که به‌جای یک نه به دیگران بله بگویید. مشاور شما را به درکی می‌رساند که نه گفتن یا بله گفتن را اختیار خود بدانید و این رفتار را به‌صورت نوعی ناتوانی باور نکنید.
نه گفتن درست چگونه است؟
زمانی که برای بهتر شدن شرایط خودتان نه بگویید، سیاستی داشته باشید و بله‌های خوبی بشنوید، بدون ناراحت کردن دیگران بتوانید شرایط را مدیریت کنید، به‌خوبی نه گفته‌اید.
مشاور راهنمایی می‌کند که در هر موقعیتی شما فقط مسئول و دلسوز حال خودتان هستید و بهتر است بنا بر اولویت‌ها و ارزش‌های خودتان تصمیم‌گیری کنید. چنانچه خودتان بابت انتخاب‌هایتان حال خوبی ندارید؛ روانشناس کمک می‌کند تا در ارزش‌ها و شرایط آرمانی ذهنتان بازبینی کنید.
درنهایت روانشناس تکنیک‌ها و تمرین‌های لازم جهت داشتن جسارت و شهامت و مهارت نه گفتن را به شما آموزش می‌دهد.
چگونه نه بگوییم و بله بشنویم؟
وقتی در جست‌وجوی چنین راهکاری هستید، چه احساسی دارید؟ به چه می‌اندیشید؟
روانشناس در این مورد با پرسیدن سؤالاتی بررسی می‌کند که چه چیزی شما را به این نقطه رسانده است؟
از آنجایی که اغلب کسانی به دنبال این راهکار هستند که بابت نه نگفتن‌ها پشیمان هستند؛ لازم است در مورد تجربه و ذهنیت خود اطلاعاتی در اختیار مشاور قرار دهند تا مرز تعادل بین طرحواره های شخصی، تقاضاهای دیگران و منش متقابل را به آن‌ها بشناساند.
نه گفتن چه فوایدی دارد؟
روانشناس مقاومت‌های ناهشیار و افکار مانع ساز فرد را شناسایی می‌کند. مشاور بنا بر صحبت‌های شما دلایل مسئولیت‌پذیری، خجالت، واقع‌بین نبودن، ازخودگذشتگی افراطی، بزرگنمایی استرس و وجدان، میل به تائید و همه‌کاره بودن شما را وارسی می‌کند و به شما در تحول ذهنیت شما کمک می‌دهد.
نه گفتن چه عواقبی دارد؟
در برخی موارد حساس نه گفتن‌ها موجب از دست دادن رابطه و عوض شدن شرایط و برخوردها می‌شود.
روانشناس بدون قضاوت، موقعیت شما را می‌شنود و چنانچه هنوز تصمیم نگرفته‌اید، می‌تواند کاملاً منافع احساسی، هیجانی، مالی و اعتقادی شما را در نظر بگیرد و کمکتان کند که طبق میل و رضایت درونی خود تصمیم بگیرید.
دقت داشته باشید که قرار نیست اگر دیگران به یک موقعیت نه گفتند شما هم حتماً به آن موقعیت نه بگویید.
مرز خطر و تصمیم‌گیری صحیح
نکته مهم در داشتن خواسته‌ها، نه نگفتن‌ها، بله شنیدن‌ها، احتیاج و احتیاج متقابل است. تصور کنید در دنیایی زندگی می‌کنیم که مادری برای نوزادش همه کاری انجام می‌دهد و خودش از مهرورزی لذت می‌برد؛ مادر به‌مرور زمان برای رشد استقلال و فردیت فرزندش و کمتر شدن وابستگی‌هایشان، بسیاری از مسئولیت‌ها را به خودش واگذار می‌کند و از درگیری خود می‌کاهد.
وابستگی دائمی و احساسات متقابل تنها دلیلی است که هرکسی سمت و سوی منافع خودش نرود و شراکتی مطرح می‌شود که جوانب تعالی معنوی یا مالی بین افراد خانواده یا جامعه تقسیم می‌شود. واضح است که هرکسی با تلاش فردی و رعایت انضباط فردی به منفعت و سود شخصی خودش دست می‌یابد ولی این به معنی اتحاد در یک سازمان واحد و منسجم نیست.
روانشناس در این مورد ذهنیت شما از شراکت، همراهی، زندگی، اعتماد، مسئولیت متقابل و حریم‌های فردی را بررسی می‌کند و در رسیدن به حال بهتر آنچه از تکنیک‌های شناختی و رفتاری نیاز دارید را مطرح می‌کند.