برای بیشتر افراد پیش آمده که در برههای از زندگی خود بنا به دلایل مختلفی دچار احساس ناامیدی شوند. از نظر بسیاری از مشاوران و روانشناسان این احساس پس از شکست کاملا طبیعی است. برای غلبه بر ناامیدی در هر موقعیتی راهکارهایی وجود دارد که افراد میتوانند با به کارگیری آنها، احساس شادابی، نشاط و امید را برای ادامه دادن به مسیری که انتخاب کردهاند، جایگزین کنند.
پیش از آنکه به بیان روشهایی که برای غلبه بر ناامیدی، این احساس تلخ و دردناک بپردازیم، تصمیم داریم در ابتدا شما را با احساس یاس و اینکه دقیقا در چه مواقعی به این حس دچار هستید، آشنا کنیم. در ادامه این مقاله کاربردی از سرای مشاور، همراه ما شوید تا در کنار هم بتوانیم راهکارهای دقیق برای مقابله با احساس ناامیدی را یاد بگیریم.
احساس ناامیدی چیست؟
قبل از آنکه بخواهیم راهکارهای غلبه بر ناامیدی را آموزش دهیم، خوب است که در ابتدا با احساس یاس آشنا شوید. ناامیدی یعنی احساس ناراحتی در زمانی که کاری یا مسئلهای آنگونه انتظار داشتید، خوب نبود. مثلا پس از یک مصاحبه کاری مهمی که حسابی برای آن برنامهریزی کرده بودید، آن مجموعه شما را نپذیرفت. در چنین مواقعی معمولا با یک حس ناراحتی توام با غم و اندوه مواجه میشوید که گویا دیگر دنیا به آخر رسیده و شما نمیتوانید در مجموعه دیگری مشغول به کار شوید.
احساس ناامیدی ممکن است در هر مرحله از زندگی شخصی یا کاری یا حتی روزمره شما رخ دهد. گاهی افرادی را میبینیم که به خاطر زندگی روتین، هر روز رفتن به سرکار و آمدن به خانه و انجام یکسری کارهای مکرر که اهداف خاصی برای آنها مشخص نشده با احساس ناامیدی روبهرو میشوند. گاهی افراد به خاطر برآورده نشدن آروزهایشان احساس غم و اندوه به آنها دست میدهد.
شاید این سوال برای شما مطرح شود که این چه ارتباطی به احساسات ما دارد. همه انسانها از احساساتی مانند شادی، غم، اعتماد، ترس، لذت، هیجان، تنفر و پیشبینی برخوردار هستند. معمولا در علم روانشناسی احساس ناامیدی تلفیقی از غم، اندوه و خشم است. این حالت ناخوشایند به تاثیر از عوامل مختلفی از جمله خانواده، جامعه و میزان تلاشی که برای دستیابی به چیزی میکنیم، به وجود میآید.
اگر شما هم در برههای از زندگی خود دچار یاس شدید، پیشنهاد میکنیم ادامه مطلب را مطالعه کنید تا راهکارهای غلبه بر ناامیدی را به صورت کاملا کاربردی فرا بگیرید. شاید این احساس در مرحله اول به نحوی شما را درگیر کند که حتی تمایلی به همصحبتی با دیگران نداشته باشید؛ اما بهکارگیری استراتژی و رویکردهای تثبیت شده زیر کمک شایانی به شما برای مقابله با ناامیدی میکند.
۸ راهکار غلبه بر ناامیدی
ناامیدی، همانند بسیاری از مسائلی که در زندگی ما پیش میآید و ما با آنها روبهرو میشویم، یک احساس تکاملی است. یعنی ما برای بقا و ادامه دادن به زندگی به این احساس هم نیاز داریم. اما نباید اجازه دهیم همه وجود ما را بگیرد و منجر به رسیدن به راهی آسانتر یعنی خشم شود. ناامیدی هم از نظر جسمی و از نظر روحی به ما آسیب وارد میکند. اصلا اهمیت ندارد که ما به چه اندازه آن را تجربه میکنیم، اما به نظر بسیاری این احساس دردناکتر از زخمی شدن است. برخی ناامیدی را با خستگی، سنگینی و گاها بیحسی تجربه میکنند و برخی هم گویا دنیا برایشان به آخر رسیده و هیچ کاری نمیتواند به آنها انگیزه ببخشد.
گاهی ناامیدی با علائم جسمی به خاطر ترشح اندورفین بروز مییابد. این علائم میتواند همانند افسردگی با بیخوابی، سردرد و میگرن همراه باشد که دلیل آن هم به خاطر کاهش ترشح سرتونین و دوپامین مغز است. به هر حال برای جلوگیری از همه علائم فیزیکی بهتر است که با به کارگیری راهکارهای زیر و غلبه بر ناامیدی، علاج پیش از درمان را در پیش بگیرید:
۱٫ احساس ناامیدی خود را بروز دهید
قبل از هر چیزی ابتدا باید احساس ناامیدی که با آن مواجه هستید را بپذیرید. انکار واقعیت و جلوگیری از فکر کردن به آن و روی آوردن به خشم، شرایط را بدتر میکند. همانند بسیاری از بیماریهای روحی و روانی، اولین قدم برای غلبه بر ناامیدی، آگاهی و پذیرش آن است. بله شما در آزمون کنکور و مصاحبه کاری یا راهاندازی یک شرکت موفق نشدهاید، این موضوع دردناک است اما مشکلی ندارد. به خودتان فرصت سوگ و عزاداری بدهید.
۲٫ تجربیات خود را یادداشت کنید
با توجه به مطالعات متعددی که در زمینه غلبه بر یاس و ناامیدی صورت گرفته، معمولا افرادی که احساسات و تجربیات تلخ خود را در چنین روزهای سختی یادداشت کردهاند، بسیار زودتر از کسانی که این کار را نکردهاند، بهبود یافتهاند. همچنین آنها در ماههای بعد از سلامت جسمی و روانی بهتری برخوردار شدند. نکته مهم اینجاست که بیشتر اوقات، افراد بار ناامیدی را بیش از حد تحمل میکنند. در این مواقع همصحبتی با دیگران و نوشتن آن روی کاغذ تا حد قابل توجهی از احساس یاس میدهد.
۳٫ به آن چیزی که ممکن بود، فکر نکنید
به احتمال خیلی زیادی به این موضوع فکر کردهاید که چقدر عالی میشد اگر من ترفیع میگرفتم، در کنکور یا مصاحبه کاری قبول میشدم. زمانیکه ساعتها بنشیند و به آنچه که ممکن بود، فکر کنید، همهچیز بدتر خواهد شد و خبری از بهبود نیست.
یعنی هر چه بیشتر به ای کاشها و آرزوهای دستنیافته خود فکر کنید، غلبه بر ناامیدی سختتر میشود. این تصورات نه تنها همچون حصاری توانایی تمرکز را از شما میگیرد، بلکه مانع از حرکت و پیشرفت شما خواهد شد.
۴٫ با خودتان مهربانتر باشید
در بیشتر مواقع، وقتی همه چیز آنگونه که شما تصور میکردید پیش نمیرود، مقصر شما نیستید. برای مثال شاید شرکتی که رزومه شما را رد کرده، نیاز به فردی با مهارتی کاملا متفاوت از شما داشته باشد. شاید قصد ازدواج با کسی را داشتهاید و نتوانستید به خواسته خود برسید به این دلیل که او فرد دیگری را دوست داشته است.
صرف نظر از اینکه در کدام موقعیت هستید، برای غلبه بر یاس تحت هر شرایطی بهتر است که کمی با خود مهربانتر باشید. نسبت به خود یک نگرش دلسوزانهتری را در پیش بگیرید و خودتان را به خاطر کامل نبودن به بدترین شکل ممکن قضاوت نکنید. خودتان را به خاطر استانداردهای غیرممکنی که در شما وجود ندارد، مورد سرزنش قرار ندهید.
مهمتر از همه اینکه خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. چنین رفتاری تنها به اعتماد به نفس شما لطمه میزند و عزت نفس شما را پایین میآورد؛ زیرا راهی که شما انتخاب کردهاید از آن شماست و راه دیگران برای آنهاست.
۵٫ به خودتان اعتبار ببخشید
همیشه همه اتفاقات و برنامههای زندگی ما آنگونه که تصور میکنیم پیش نخواهد رفت. این رسم زندگی است، کاملا تصادفی برخی از رویدادها جلوی پای شما قرار میگیرند. اغلب اوقات، افکار ناامیدی، تمرکز شما را کم میکند و از هدفتان دور میسازد. در این مواقع به جای احساس یاس و در کنج عزلت به سر بردن، میتوانید به خودتان بگویید که تو هر کاری از دستت بر میآمده، انجام دادهای. تو تلاشت را کردهای، حالا نتیجه آنگونه که تصور میکردی، رقم نخورده است.
با چنین جملات و تفکری میتوانید مسیر غلبه بر ناامیدی را راحتتر طی کنید و به خودتان اعتبار ببخشید. پیشنهاد میکنیم خودتان را به خاطر اشتباهاتی که مرتکب شدهاید، ببخشید و از آنها برای تلاش دوباره و رسیدن به مسیر ایدهآل درس بگیرید.
۶٫ وقایع را به صورت چشمانداز نگاه کنید
یک راهکار دیگر برای غلبه بر ناامیدی این است، آنچه را که امروز خواستهاید، اما بنا به هر دلیلی رخ نداده و نشده است، با احساسات چند سال بعد خود ببینید. خاطراتی را یادآوری کنید که مثلا در سن ۲۰ سالگی چقدر برایتان عدم وقوع آن سخت بوده، اما امروز که نگاه میکنید، اوضاع آنچنان هم وخیم و ناامیدکننده نبود که به خاطرش آنقدر ناراحت و مایوس شده بود. مطمئن باشید که این اتفاق ناامیدکننده امروز در چندین سال آینده نیز برای شما با چنین احساسی بروز خواهد کرد.
۷٫ یک روزنه امید ایجاد کنید
ما میدانیم که پذیرش بعضی از حقایق تلخ و ناامیدکننده سخت است، اما شما انسان هستید و با توانایی بالایی آفریده شدهاید. در پستوی همه آن خبرهای مایوسکننده، یک روزنه کوچک امید یک روشنایی را برای خود بیابید. برای غلبه بر ناامیدی هیچکس به اندازه خودتان نمیتواند به شما کمک کند. این احساس یاس کسلکننده را همچون پلهای برای ترقی و پیشرفت افکار خود ببینید. چهبسا در آیندهای نهچندان دور با تجربیات که کسب کردهاید به مراتب بالاتری میرسید و حتی بهتر از قبل زندگی کنید.
۸٫ رویکرد متفاوت را امتحان کنید
آخرین راهکار ما برای غلبه بر ناامیدی، در پیش گرفتن و امتحان یک رویکرد متفاوت است. همیشه احساسات منفی قدرت انتشار بیشتری دارند و راحتتر میتوانند شما احاطه کنند. آن شرایط منفی باید به گوشهای رها شود و جای آن رویکردی جدید را در پیش بگیرید، شاید این بار به آن چیزی که انتظار دارید، زودتر برسید.
سخن پایانی برای غلبه بر ناامیدی
در این مطلب سعی کردیم با توجه به شرایط اجتماعی متفاوتی که افراد دارند، ۸ راهکار مفید برای غلبه بر ناامیدی را در موقعیتهای مختلف مطرح کنیم. همه این راهکارها میتوانند به کمرنگ شدن احساس ناخوشایند یاس کمک کنند. شما میتوانید برای رسیدن به نتیجه بهتر از خدمات ویژه سرای مشاور که توسط کارشناسان و متخصصان حرفهای به صورت تلفنی و حضوری ارائه داده میشود نیز بهرهمند شوید.