خود کم بینی یا احساس حقارت یکی از انحرافات شخصیتی انسان است که فرد به موجب آن در مقابل دیگران احساس کوچکی میکند، هرچند اگر در واقعیت چنین نباشد. این نوع اختلال غالبا با افسردگی، درماندگی و کینه توزی همراه است.
احساس حقارت زمینه فطری ندارد و همه انساها در ذات خود ارزشمند هستند. این احساس ممکن است در نتیجه تربیت اشتباه و یا تجارب تلخ در دوران کودکی تا بلوغ به وجود آید. تجربه تبعیض و یا بلعکس توجه زیاد، اختلاف میان والدین، ناتوانی جسمی و اولویتهای اشتباه، میتواند از دلایل ایجاد این نوع انحراف شخصیتی باشد.
نشانههای رفتاری فرد خود کم بین
بی احترامی به دیگران
افراد خود کم بین چون برای خودشان احترام قائل نیستند به دیگران نیز احترام نمیگذارند. آنها برای بزرگ نشان دادن خودشان دنبال عیبهای دیگران هستند و کوچکترین ایراد افراد را به رخشان میکشند.
دهن بینی
این افراد بسیار تحت تاثیر حرف دیگران قرار میگیرند و بیشتر از خودشان برای دیگران زندگی میکنند. آنها از خود اختیار عمل ندارند و با کوچکترین انتقادی مسیر خود را تغییر میدهند.
تمایل به تنهایی
این افراد چون در نظر خودشان دوست داشتنی نیستند، تصور میکنند که دیگران نیز ممکن است در مورد آنها همین نظر را داشته باشند، به همین منظور ترجیح میدهند که با کسی وارد ارتباط نشوند تا ضعفهایشان مشخص نشود.
عدم پذیرش انتقاد
برای این گونه افراد بسیار سخت است که دیگران ضعف و ایراد آنها را ببنند؛ در نتیجه نسبت به انتقاد دیگران واکنش شدید نشان میدهند.
توهم توطئه
از نشانههای دیگر این افراد بدبینی و توهم توطئه نسبت به دیگران است. آنها برای اینکه ضعف و کاستی خود را پنهان کنند، ترجیح میدهند هر گونه شکست خود را به دیگران نسبت دهند.
درمان خود کم بینی
اولین مرحله برای درمان این انحراف شخصیتی، شناخت و ریشهیابی آن است. بعد از آن باید احساس عزت نفس را که مجموع مولفههای بسیاری است در درون خود تقویت کرد. به طور مثال اگر در کاری موفق شدید انتظار تشویق از دیگران نداشته باشید و خودتان اولین کسی باشید که خود را تشویق میکنید. سعی کنید در همه کارها خود واقعیتان باشید و بیشتر خودتان را در نظر بگیرید. تواناییهای خود را مشاهده کنید و خودتان را باور داشته باشید تا بتوانید عزت نفس را در درونتان تقویت کنید.
منبع : تبیان