جدایی بخشی طبیعی از رشد کودک شما است. زمانی که کودک از مادر خود جدا می‌شود، مضطرب می‌شود و این شروع چسبیدن کودک به مادر است. اضطراب جدایی معمولاً قبل از یک سالگی کودک شروع می‌شود و می‌تواند تا چهار سالگی ادامه یابد. شدت اضطراب جدایی و وابستگی زیاد بچه به مادر از کودکی به کودک دیگر بسیار متفاوت است. گاهی اوقات چسبیدن بچه به مادر به این دلیل نیست که کودکان واقعاً از رها شدن توسط والدین می‌ترسند، بلکه به دلیل وابستگی زیاد کودک به مادر و تمایل شدید به ماندن با والدینش است. کودکان از نظر اجتماعی و بیولوژیکی برای ایجاد وابستگی قوی با والدین خود برنامه‌ریزی شده‌اند. والدین معمولاً پایگاهی امن و محبت‌آمیز هستند که کودکان از آنجا می‌توانند جهان را کشف کنند و استقلال خود را توسعه دهند.
وابستگی زیاد کودک به مادر ممکن است در زمان‌های خاصی از رشد تشدید شود، مانند شروع پیش‌دبستانی، مهدکودک یا دبستان. چسبیدن کودک به مادر با بزرگ‌تر شدن کودکان معمولاً کمتر می‌شود، اما همچنان می‌تواند برای کودکان دبستانی وجود داشته باشد. در این مقاله در خصوص علل چسبندگی کودک به مادر و روش‌های تعدیل آن صحبت شده است.
آیا چسبیدن کودک به مادر نگران کننده است؟
هنگام قضاوت در مورد اینکه آیا چسبیدن کودک به مادر نگران‌کننده است، باید چند عامل را در نظر گرفت:
- ابتدا زمینه را در نظر بگیرید. آیا کودک با تغییر قابل توجهی در زندگی خود، محیط جدید یا افراد جدید کنار می‌آید؟ برخی از کودکان به ویژه به تغییرات حساس هستند و ممکن است به چند هفته (یا ماه) برای سازگاری نیاز داشته باشند؛ بنابراین ممکن است نیاز داشته باشید که برای عبور از این دوران، کمی حمایت اضافی به کودک ارائه دهید.
- شدت رفتار را در نظر بگیرید. آیا وابستگی زیاد کودک به مادر در زندگی عادی کودک اختلال ایجاد می‌کند؟ به عنوان مثال، آیا در توانایی آن‌ها برای رفتن به مهدکودک یا مدرسه اختلال ایجاد می‌کند یا باعث ناراحتی و استرس قابل توجهی برای فرزند شما (و والدین) می‌شود؟
- چارچوب زمانی را در نظر بگیرید. اگر چسبیدن کودک به مادر روزانه رخ می‌دهد، بیش از چهار هفته طول می‌کشد و در زندگی کودک اختلال ایجاد می‌کند، ممکن است مشورت با یک متخصص مانند پزشک عمومی، متخصص اطفال، روان‌شناس یا مشاور مدرسه مفید باشد.
علل چسبندگی بچه به مادر
وابستگی زیاد کودک به مادر ممکن است تحت تأثیر موارد زیر باشد:
- خلق‌وخوی کودک: برخی از کودکان از نظر اجتماعی خجالتی‌تر یا درون‌گراتر هستند.
- رویدادهای مهم یا تغییرات در خانواده کودک: مانند تولد یک خواهر یا برادر جدید و یا رفتن به مدرسه جدید. طبیعی است که کودکان درحالی‌که به تغییر عادت می‌کنند به والدین خود بیشتر دلبسته شوند.
- سایر عوامل خانوادگی مانند استرس یا جدایی والدین: کودکان می‌توانند نسبت به تغییرات والدین خود بسیار حساس باشند، بنابراین اگر والدین دوران سختی را پشت سر می‌گذارند، ممکن است فرزندشان چسبنده شود یا رفتارهای چالش برانگیز دیگری از خود نشان دهد.
هنگامی که کودکان به مادر خود می‌چسبند، احساسات خود را به اشتراک می‌گذارند. مقاومت در برابر چسبیدن کودک به مادر معمولاً کمکی نمی‌کند، زیرا احساسات کودکان در صورت نادیده گرفتن یا کم اهمیت جلوه‌دادن آن‌ها از بین نمی‌رود. در عوض، مهم است که احساسات کودکان را به رسمیت بشناسیم. والدین ممکن است نگران باشند که صحبت در مورد احساسات فرزندشان باعث بدتر شدن وضعیت کودک شود، اما به ندرت این‌طور است. صحبت‌کردن در مورد احساسات معمولاً به کودکان کمک می‌کند تا آن‌ها را رها کنند و احساسات خود را تنظیم کنند.
چگونه می‌توانم اضطراب جدایی کودک را کنترل کنم؟
اضطراب جدایی یک واکنش سالم به جدایی است و یک مرحله طبیعی از رشد است. این نشانه‌ای است که آگاهی فرزند شما از جهان در حال تکامل است و او می‌داند که به مادر خود وابسته است؛ بنابراین جدایی باعث می‌شود کودک احساس ناامنی کند. خبر خوب این است که در صورت وابستگی زیاد کودک به مادر با روش‌های زیر می‌توان آن را بهبود بخشید.
جداسازی را به تدریج ایجاد کنید
برای کم کردن وابستگی زیاد کودک به مادر می‌توانید در ابتدا برای مدت کوتاهی کودک را با یکی از افراد خانواده تنها بگذارید. به تدریج دوره‌های طولانی‌تری ایجاد کنید تا بتوانید مشکل چسبیدن کودک به مادر را به مرور حل کنید. فرزند شما در نهایت متوجه خواهد شد که شما همیشه بعد از رفتن برمی‌گردید و این باعث می‌شود که او احساس آرامش کند.
اگر به اندازه کافی بزرگ هستند، برای بعد برنامه‌ریزی کنید
می‌توانید با کودک در مورد کارهایی که بعداً انجام خواهید داد صحبت کنید. به طور مثال در مورد صرف شام با هم و یا درباره بازی که بعد از اتمام مهد کودک با او انجام خواهید داد، صحبت کنید. با این کار شما این پیام را به کودک می‌دهید که باز خواهید گشت. همچنین مهم است که به وعده‌های خود عمل کنید تا اعتماد به نفس فرزندتان را تقویت کنید.
چیزی آشنا با آن‌ها بگذارید
اسباب‌بازی کوچکی که کودک دوست دارد یا چیزی که به کودک شما آرامش می‌دهد را با کودک همراه کنید. این کار باعث می‌شود کودک در نبود شما احساس آرامش و امنیت بیشتری داشته باشد.
احساسات خود را پنهان کنید
رهاکردن کودک برای اولین بار در مهدکودک ممکن است باعث شود که بخواهید گریه کنید. اما می‌بایست لبخند بزنید، دست تکان دهید و سپس کودک را ترک کنید. گریه کردن شما احساس ناامنی را در کودک تشدید می‌کند و موجب ترس از ترک مادر و چسبیدن کودک به مادر می‌شود.
یک الگوی منظم خداحافظی را انجام دهید
هنگام جدایی از یک الگوی منظم پیروی کنید، کودک به این قاعده عادت می‌کند و پذیرش موقعیت مشابه برایش آسان‌تر خواهد شد. به طور مثال همیشه موقع خداحافظی با یک بوسه به کودک بگویید که برمی‌گردید. هر روز به هر یک از این برنامه‌های خروج پایبند باشید. این الگو می‌تواند به کودک بفهماند که شما برای مدتی از او دور خواهید بود و به‌زودی برمی‌گردید.
صبوری کنید
ما به شما قول می‌دهیم که کودک شما برای همیشه وابسته نخواهد بود. یک روز، شما با خوشحالی او را در مهد کودک قرار داده و به سر کار خواهید رفت؛ بنابراین مشکل وابستگی زیاد کودک به مادر با صبر و شکیبایی والدین قابل حل می‌باشد.