اغلب مراقبت طولانی‌مدت از والدین سالمند تندخو که بدرفتاری کرده و هیچ‌چیز آن‌ها را راضی نمی‌کند، با چالش‌های بسیاری همراه است. ما در مورد والدین سالمندی که از درد مزمن رنج می‌برند یا به دلیل بیماری آلزایمر یا نوع دیگر زوال عقل کنترل چندانی بر خلق‌وخو و رفتارهای خود ندارند صحبت نمی‌کنیم. در این نوع موارد لازم است که برای پیدا کردن یک راه‌حل مناسب برای تسکین و حمایت سالمند از متخصصان کمک بگیریم. آنچه چالش‌برانگیز است فرزندانی هستند که با والدین خود یک رابطه‌ی سمی و نامناسب داشته‌اند و اکنون در موقعیتی قرارگرفته‌اند که باید برای مراقبت از والدین بهانه‌گیر یا سوءاستفاده گر تصمیم‌گیری کنند. معمولاً بالا رفتن سن و مشکلاتی که به علت آن به وجود می‌آید می‌تواند باعث شود والدین سمی حتی بیشتر از قبل رفتارهای مخرب داشته باشند. والدین سالمند تندخو ممکن است ازنظر جسمی ضعیف شده باشند؛ اما همین موضوع گاهی زبان آن‌ها را به سلاحی قوی‌تر تبدیل می‌کند. بااین‌حال، طبیعی است که فرزندان والدین خود را دوست داشته باشند و بخواهند با بالا رفتن سن آن‌ها مطمئن باشند که از مراقبت کافی برخوردارند. کودک درون ما به‌احتمال‌زیاد هنوز تأیید والدینمان را می‌خواهد و وقتی‌که ما از این تأیید محروم می‌شویم (حتی در بزرگ‌سالی) موضوعی ناراحت‌کننده برایمان خواهد بود. اگر دوران کودکی سخت و رابطه‌ای سمی و مشکل‌دار با والدین خود داشته‌اید، اکنون چگونه برای مراقبت از والدین سالمند خود برنامه‌ریزی می‌کنید تا آسیب روانی کمتری بخورید؟ چگونه باوجود انتقاد، بهانه‌گیری و سوءاستفاده‌ی مداوم، مراقبت کافی را ارائه می‌دهید؟
تعین حدومرز با والدین سالمند بهانه‌گیر
یکی از روش‌هایی که متخصصان پیشنهاد می‌کنند جدا شدن با عشق است. این موضوع به این معناست که شما حدومرزی برای خود تعین کنید تا به خاطر رفتارهای دیگری آسیب نبینید. روش جدایی با عشق به‌طورمعمول در شرایطی مورداستفاده قرار می‌گیرد که یکی از اعضای خانواده با اعتیاد دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ اما این موضوع می‌تواند در سایر روابط پر چالش به‌ویژه در افرادی که دارای اختلالات روانی مانند اختلال شخصیت مرزی (BPD) و یا شخصیت خودشیفته هستند نیز مورداستفاده قرار گیرد. با کنار گذاشتن این تصور که می‌توانید رفتار یک فرد آزارگر را کنترل کنید، به او اجازه نمی‌دهید احساسات و رفتارهای شما را تحت تأثیر قرار دهد. این کار سختی است و نیاز به تمرین دارد؛ اما برای بسیاری افراد کارآمد است. زمانی که اذعان کنید دیگر نمی‌توانید رفتار والدین تندخو و بهانه‌گیر را تغییر داده و یا آن‌ها را راضی نگه‌دارید، درواقع قدرت تأثیرگذاری را از آن‌ها می‌گیرید و بعدازآن، آن‌ها موظف‌اند با عواقب تصمیمات و رفتارهای خود روبه‌رو شوند. با این روش شخصی که دکمه‌های شما را فشار داده است متوجه می‌شود که این محرک‌های قدیمی دیگر واکنش‌های موردنظر را برنمی‌انگیزد و شما را مضطرب، ترسان یا عصبانی نمی‌کند. جدا شدن با عشق به این معنی است که شما عشق خود را به شخص تأیید می‌کنید؛ اما همچنین این موضوع را برای او واضح می‌سازید که دیگر تحمل این را ندارید که آن‌ها با دادن احساس گناه، ترس و تعهد شما را کنترل کنند. این استراتژی بیشتر باعث حفظ شما و مشارکت نکردن در مشکلاتی است که به شما تعلق ندارند. برای مثال اگر دنیا یک فروشگاه بود و شخصی به دنبال شما می‌آمد و از شما در مورد قسمت قطعات خودرو می‌پرسید، جدا شدن با عشق مانند این بود که بگویید: متأسفم، اما من فروشنده نیستم و نمی‌دانم قطعات خودرو کجا هستند. لازم نیست بگویید: بگذارید من آن را برایتان پیدا کنم و یا عصبانی شوید و بگویید مگر نمی‌بینی که من فروشنده نیستم.
بعد از تعیین مرز با والدین پیر بهانه‌گیر، برنامه‌ریزی کنید
هنگام تعیین مرز با والدین سالمند تندخو و بهانه‌گیر باید شفاف و ثابت‌قدم باشید؛ زیرا احتمالاً آن‌ها به هر قیمتی در برابر این تغییرات مقاومت خواهند کرد. اگر پدر یا مادرتان فقط برای آزمایش عزم و اراده‌ی شما و یا استفاده از نقاط ضعفتان به بهانه‌گیری و تندخویی ادامه می‌دهد، به او بگویید تا زمانی که هردوی شما آرام نشوید، برای مراقبت از او اقدامات دیگری انجام می‌دهید. جدایی از شخصی که در حال مراقبت از او هستید به‌مراتب پیچیده‌تر از سایر شرایط است. در بسیاری از موارد، یک مراقب نمی‌تواند به‌سادگی از خانه خارج شود؛ زیرا ممکن است رفاه یا سلامتی والدین سالمند خود را به خطر اندازد. این مرحله نیاز به برنامه‌ریزی دارد، به‌خصوص اگر مادر یا پدرتان به مراقبت زیادی احتیاج دارند. ممکن است لازم باشد برای مراقبت روزانه از والدین سالمند، خدمات مراقبت در منزل یا حتی اقامت موقت در یک مرکز مراقبت از سالمندان را ترتیب دهید. هنگامی‌که به‌جای خود جایگزینی برای مراقبت از والدین سالمند بهانه‌گیر خود پیدا کردید، می‌توانید مراقبت‌ها را با تماس یا مراجعه‌ی حضوری مدیریت کنید. هدف اصلی این است که متزلزل نشوید. اگر به والدین سالمند خود می‌گویید که در حال تعیین مرز با او هستید و به همین منظور برای آن‌ها کمک‌های خارجی ترتیب می‌دهید و آن‌ها را برای مدتی ترک می‌کنید، حتماً این کار را انجام دهید. غیبت شما ممکن است کمک کند تا آن‌ها با این واقعیت که نمی‌توانند شما را آزار دهند، کنار بیایند.
عدم مراقبت از والدین سالمند سوءاستفاده گر
نکته‌ای که باید از آن آگاه باشید این است که این چرخه‌ی آسیب‌زا باعث می‌شود بسیاری از افرادی که مورد سوءاستفاده قرارگرفته‌اند خودشان زمانی به سوءاستفاده گر تبدیل شوند. با تعیین مرزهای مشخص، کمک گرفتن از نیروهای کمکی در مواقع موردنیاز و تشخیص اینکه چه زمانی باید اجازه دهید که مراقب اصلی والدین سالمندتان فرد دیگری باشد، به این چرخه‌ی معیوب پایان دهید. اگر وضعیت شما واقعاً غیرقابل‌تحمل است و هیچ یک از مرزهای شما رعایت نمی‌شود از یکی دیگر از اعضای خانواده یا یک مراقب حرفه‌ای کمک بگیرید و یا برنامه‌ای برای استقرار والدین سالمند بهانه‌گیر در یک مرکز مراقبت طولانی‌مدت را در نظر بگیرید. شما می‌توانید به‌اندازه‌ای که صلاح می‌دانید در مراقبت از والدین سالمند خود کمک کنید، بدون اینکه خود را در معرض بدرفتاری‌های آن‌ها قرار دهید. این‌یک مرحله‌ی دشوار است؛ اما در برخی موارد تنها راهی است که می‌توانید از خود محافظت کنید، مطمئن شوید از والدینتان به‌اندازه‌ی کافی مراقبت می‌شود و به چرخه‌ی سوءاستفاده پایان دهید.
برای حل مسائل مربوط به والدین سوءاستفاده گر از مشاور کمک بگیرید
اگر در شرایط مراقبت از والدین بهانه‌گیر و سوءاستفاده گر قرار گرفتید، کمک گرفتن از یک مشاور برای حل مسائل بسیار مفید خواهد بود. سخت‌گیری نسبت به والدین و یا سپردن آن‌ها به یک مراقب و بعد احساس گناه کردن در مورد آن‌ها هیچ مسئله‌ای را حل نمی‌کند. یک متخصص می‌تواند به شما در پیدا کردن ریشه‌های مشکلات و درمان آسیب‌های گذشته کمک کند. همچنین شما را راهنمایی کند تا یاد بگیرید چگونه مسائل جاری و آینده را به شیوه‌ای سالم اداره کنید. مراقبت از والدین هنگامی‌که آن‌ها به دلیل سن بالا، از دست دادن استقلال و افزایش مسائل مربوط به سلامتی بدبین یا سخت‌گیر شده‌اند به‌اندازه‌ی کافی سخت است. هنگامی‌که آن‌ها واقعاً با دادن احساسات منفی از شما سوءاستفاده می‌کنند مراقبت از آن‌ها بسیار طاقت‌فرسا می‌شود و نباید انتظار داشته باشید که بدون حمایت‌های عاطفی و عملی از پس این کار بربیایید.
منبع: Agingcare